Τα δάκρυα της γοργόνας, Ωκεανοί από πλαστικό

Οι ωκεανοί εξελίσσονται ραγδαία στις χωματερές της γης. Κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο ωκεανού περιέχει κατά μέσο όρο 74.000 κομμάτια πλαστικού. Μια «πλαστική σούπα» απορριμμάτων που σκοτώνει εκατοντάδες χιλιάδες ζώα κάθε χρόνο και διοχετεύει χημικά στην τροφική αλυσίδα. Ποια θα είναι η μακροπρόθεσμη συνέπεια αυτής της «πλαστικής μόλυνσης»; Μπορεί να γίνει κάτι για να καθαρίσουν οι ωκεανοί μας;

Σημειώσεις

Το ξενόγλωσσο ντοκιμαντέρ “Τα δάκρυα της γοργόνας, Ωκεανοί από πλαστικό”, απευθύνεται σε μαθητές του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου. Η ταινία πραγματεύεται το ευαίσθητο θέμα των πλαστικών απορριμμάτων που καταλήγουν στους ωκεανούς, μετατρέποντάς τους σε ατελείωτες χωματερές. Κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο ωκεανού περιέχει, κατά μέσο όρο, 74.000 κομμάτια πλαστικού. Αυτός ο θλιβερός αριθμός έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων ζώων, καθώς και την διοχέτευση χημικών στην τροφική αλυσίδα, μέρος της οποίας είναι και ο άνθρωπος. Περισσότερα από 300 θαλάσσια είδη είναι θύματα του πλαστικού, ενώ 80 είδη φαλαινών έχουν υποφέρει σε περιστατικά με πλαστικό.

“Δάκρυα της γοργόνας” ονομάζονται τα σφαιρίδια πετρελαίου, (από όπου ξεκινάει ο κύκλος ζωής του πλαστικού), εκατομμύρια εκ των οποίων καταλήγουν στους ωκεανούς μέσω των ποταμών. Τί συμβαίνει στο παλστικό όταν το πετάμε; Καταλήγει στις χωματερές και μονάχα το 5%  που χρησιμοποιείται παγκοσμίως ανακυκλώνεται. Η περιορισμένη χρήση πλαστικού, η ενημέρωση, η σωστή ανακύκλωση, καθώς και η ανάπτυξη νέων καθημερινών συνηθειών είναι ορισμένοι από τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας και την ίδια την φύση.

Εκπαιδευτικό υλικό

• Αναλόγως την ηλικιακή όμάδα όπου ανήκουν οι μαθητές (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) προτείνεται μία εκτενής συζήτηση γύρω από θέμα της ανεξέλεγκτης διάθεσης πλαστικών απορριμμάτων, κυρίως στους ωκεανούς, και τα καταστροφικά αποτελέσμα αυτών. Το πλαστικό μιας χρήσης θεωρείται ευκολόχρηστο υλικό, δυστυχώς όμως οι ωκεανοί πνίγονται κυριολεκτικά στα πλαστικά απόβλητα. Σήμερα, περισσότερα από 150 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού υπάρχουν στους ωκεανούς. Αν δεν αλλάξουμε πορεία, μέχρι το 2050 στις θάλασσες θα υπάρχουν περισσότερα πλαστικά απορρίμματα από ότι ψάρια! Η απόρριψη πλαστικών υλών στη φύση επιβαρύνει όχι μονάχα το φυσικό περιβάλλον, αλλά και την ανθρώπινη υγεία.

Προτεινόμενες ερωτήσεις προς τους μαθητές:

• Από πού προέρχεται το πλαστικό; 

Το πλαστικό κατασκευάζεται από το πετρέλαιο με συνδυασμό διαφόρων χημικών συστατικών. (Tip: Χρειάζονται 250ml πετρελαίου και 5 λίτρα νερού για την κατασκευή μίας φιάλης εμφιαλωμένου νερού του ενός λίτρου).

• Τί είναι τα «δάκρυα της γοργόνας»;

Τα «δάκρυα της γοργόνας», (“mermaids’ tears”), είναι πλαστικά σφαιρίδια που σχηματίζονται κατά την φάση της προ-παραγωγής του πετρελαίου, όταν αυτό μετατρέπεται σε πλαστικό. Κατά την διάρκεια των βιομηχανικών διεργασιών, είτε κατά τη μεταφορά τους σε κοντέινερ, μεγάλος αριθμός αυτών χάνεται και αργά ή γρήγορα καταλήγει στους ωκεανούς μέσω ρεμάτων και ποταμών.

• Τί πρέπει να κάνουμε ως υπέυθυνοι πολίτες για να συμβάλουμε στην μείωση της πλαστικής ρύπανσης;

Εκπαίδευση, ενημέρωση, ευασθητοποίηση, περιορισμός χρήσης πλαστικών αντικειμένων, αναδιάταξη, (επαναχρησιμοποίηση του πλαστικού ως πρώτη ύλη για άλλα προϊόντα), ανακύκλωση, περισυλλογή απορριμμάτων, (καθαρισμός παραλιών, πάρκων κ.α.), χρήση βιοδιασπαζώμενων σακουλών. (Tip: Οι βιοδιασπαζώμενες σακούλες διασπώνται πλήρως μέσα σε 3-4 εβδομάδες. Φτάχνονται από πατάτα και άμυλο καλαμποκιού. Το λίπασμα που προκύπτει χρησιμοποιείται από τους αγρότες. Δύο εκατομμύρια οργανικές σακούλες επιστρέφουν στην γη κάθε χρόνο).

Προτεινόμενες δράσεις:

• Μπορεί να οργανωθεί μία μικρή εξόρμηση στην φύση, (παραλία, πάρκο κ.α.), όπου οι μαθητές, με ασφάλεια, θα μαζέψουν τα απορρίμματα. Με τον τρόπο αυτό ευαισθητοποιούνται, δραστηριοποιούνται και επαναξετάζουν τις καθημερινές τους συνήθειες σεβόμενοι τον εαυτό τους και την φύση.
• Δημιουργία μονάδας ανακύκλωσης στο σχολείο. (περισσότερες πληροφορίες στο www. preciousplastic.com)